Plac Józefa Piłsudskiego w Piasecznie

---

Historia

Rynek w Piasecznie funkcjonował jako targowisko aż do roku 1964, kiedy to jego działalność przeniesiono na ulicę Sierakowskiego. W 1927 roku, na podstawie pomiarów przeprowadzonych przez mierniczego Leona Bądzkiewicza, stwierdzono, że powierzchnia placu wynosiła 34 766 łokci kwadratowych, co dziś odpowiada 11535,5 m², co plasuje go w średniej krajowej.

W przeszłości na rynku stosowano karę chłosty, do której używano kamienia zamiast tradycyjnego pręgierza. Interesujące jest, że do wymierzania kar wykorzystywano również kuna, której resztki do dzisiaj można zobaczyć na wschodniej ścianie kościoła. W połowie XVIII wieku nawierzchnia rynku była częściowo brukowana i poddawana wielokrotnym remontom w późniejszych latach.

W 1790 roku wokół rynku znajdowało się 21 domów, których właścicielami byli m.in. Jędrzej Janiszewski, Paweł Pernalewicz, Grzegorz Rozicki, Joachim Wasiewicz (posiadający 2 domy), Szymon Praga oraz wielu innych mieszkańców.

W pierwszej połowie XIX wieku, w czasach zaboru rosyjskiego, blisko rynku na ulicy Warszawskiej została przeniesiona stacja pocztowa. Do tej pory, od czasu ostatniego rozbioru w 1795 roku, znajdowała się ona na ulicy Krakowskiej. W 1826 roku na rynku zaplanowano zainstalowanie sześciu latarni ulicznych, które były wykonane z drewnianych słupów zakończonych rewerberami. Utrzymaniem latarni zajął się Moszk Gewisgold, a Chaim Rozenberg dostarczał olej rzepakowy niezbędny do ich działania.

Latarnie zostały wymienione na żelazne w 1866 roku, a ich liczba została zmniejszona o dwie. W 1842 roku przedsiębiorca Icek Goldberg podjął się wybrukowania części rynku na wprost ratusza, jednocześnie zastępując studnie nowoczesnymi pompami żelaznymi. Dwie z tych studni zostały naprawione w 1856 roku przez Chaima Goldberga, a resztki jednej z nich przetrwały aż do lat 20. XX wieku.

W monografii na temat Piaseczna z 1933 roku można znaleźć następujący opis:

Najbardziej politowania godny, a na pierwszy rzut wpadający w oczy był wygląd zewnętrzny miasta. Świecące czerwienią nietynkowanych murów domy przypominały odarte ze skóry cielska. Poziom Rynku o parę stóp niższy od linii przyziemnej otaczających go budynków robił wrażenie wklęsłego dna wyschniętej sadzawki, na którym leżały rozrzucone w artystycznym nieładzie głazy wielkości sporego barana. Przed drzwiami domów zwisały kilkustopniowe schodki, różnych kształtów i wymiarów, ułatwiając komunikację z Rynkiem. Po tych drewnianych drabinkach i zwałach kamieni wchodziło się do sklepów, restauracji i mieszkań prywatnych.

Ulice

Plac jest zlokalizowany w regionie otoczonym ulicami, w tym Puławską, która krzyżuje się z ulicą Kościuszki, dawniej znaną jako Aleksandryjska. Ulice te zostały zaplanowane w latach dwudziestych XX wieku, tworząc tzw. Trakt Nowoaleksandryjski. W okolicy znajdują się również ulice Kościelna oraz Warszawska, która prowadzi w kierunku ul. Sierakowskiego, niegdyś nazywanej Krakowską. To właśnie przez tę trasę biegła droga z Warszawy do Czerska.

Obszar ten charakteryzuje się trzema odnogi, które wyprowadzają z rynku, co jest typowe dla mniejszych miejscowości. Owe wyloty nadają temu miejscu niepowtarzalny charakter i odzwierciedlają lokalną architekturę oraz historię.

Zabudowa

Wokół placu Józefa Piłsudskiego w Piasecznie znajdują się liczne zabytki, które przyciągają uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Osobliwości te przyczyniają się do niezwykłego charakteru tego miejsca.

• dawna plebania parafii św. Anny, datowana na XIX wiek, obecnie pełni funkcję muzeum regionalnego i mieści się przy pl. Piłsudskiego 10,
• drewniana dzwonnica z pierwszej połowy XIX wieku,
• późnogotycki kościół św. Anny, którego powstanie sięga roku 1555,
• klasycystyczny ratusz wzniesiony w 1824 roku, usytuowany przy pl. Piłsudskiego 1.

---

Oceń: Plac Józefa Piłsudskiego w Piasecznie

---