Rafał Ziemkiewicz

---

Życiorys

Wykształcenie

Rafał Ziemkiewicz ukończył studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego w 1988 roku, zdobywając w ten sposób solidne podstawy teoretyczne dla przyszłej kariery literackiej i dziennikarskiej.

Działalność literacka

Jego debiut literacki miał miejsce w 1982 roku, kiedy to w tygodniku „Odgłosy” opublikował opowiadanie zatytułowane Z palcem na spuście. W tym samym roku zdobył nagrody za opowiadanie Cortex cerebri w konkursie organizowanym przez kilka instytucji, takich jak Nasza Księgarnia czy Młody Technik, a uzyskał również wyróżnienie za opowiadanie Pilota.

Wielokrotnie wyróżniany, Ziemkiewicz był laureatem prestiżowej nagrody im. Janusza A. Zajdla, otrzymując ją trzykrotnie: za powieści Pieprzony los Kataryniarza (1995), Walc stulecia (1998) oraz za opowiadanie Śpiąca królewna (1996).

Współzałożył Grupę Literacką Trust oraz był aktywnym członkiem klubu SFan oraz Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Fantastyki, z którym powiązany był periodykiem „SFera”. Zasiadał na stanowisku redaktora naczelnego magazynu „Fenix” i był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Dziennikarstwo i publicystyka

Prasa

Karierę publicystyczną Ziemkiewicz rozpoczął jako felietonista w „Najwyższym Czasie!”. Był członkiem redakcji „Gazety Polskiej” od początku jej działalności, gdzie pełnił funkcję szefa działu cywilizacji oraz publicystyki do 1997 roku. Od tego momentu zyskał status niezależnego publicysty, zachowując jednocześnie bliskie relacje z prawicowymi mediami.

Jego artykuły publikowano w takich tygodnikach jak „Wprost” (2001–2003), „Newsweek Polska” (2003–2007) oraz „Przewodnik Katolicki”, a także sporadycznie w „Polityce”. Przez kilka lat współpracował z „Rzeczpospolitą”, a do listopada 2012 roku był związany z tygodnikiem „Uważam Rze”, z którego odszedł po głośnym konflikcie z wydawcą. Po tej sytuacji Ziemkiewicz stał się współtwórcą tygodnika „Do Rzeczy”.

W sierpniu 2019 roku zaczął pisać felietony dla „Faktu”, lecz już 8 sierpnia tego samego roku zakończono z nim współpracę, co było wynikiem krytyki ze strony części dziennikarzy gazety, w tym Tomasza Lisa.

Radio

Ziemkiewicz pracował jako dziennikarz w takich stacjach jak Radio Wawa i PR IV. Prowadził także program na antenie Tok FM, gdzie został usunięty w 2005 roku po kontrowersyjnych uwagach na temat procesu z Adamem Michnikiem.

Współpracował również z radiem Vox FM, gdzie prowadził przegląd prasy, a przez lata z programami radiowymi „Jedynki”, „Trójki” oraz „Radia dla Ciebie”, w tym audycją Rozmowy w Jedynce. W 2013 roku powrócił do Radia Plus, prowadząc tam program Plusy dodatnie, plusy ujemne, emitowany do 2016 roku.

Telewizja

W telewizji prowadził programy takie jak Kawa czy herbata w TVP1 oraz uczestniczył w projektach telewizyjnych dla TV Biznes. Z jego udziałem emitowano cotygodniowe programy kulturalne, takie jak Ring w TVP1 oraz O co chodzi? w TVP Info. W latach 2008–2011 pełnił rolę prowadzącego cotygodniowy program Antysalon Ziemkiewicza oraz Poranek Info.

Od 2013 roku prowadził swoje audycje w TV Republika, w tym Salonik polityczny, gdzie nadal jest komentatorem wydarzeń społecznych. Prowadził także Polityczne Podsumowanie Tygodnia wg Rafała Ziemkiewicza, gdzie w każdy piątek omawiał aktualności polityczne.

Do lipca 2013 roku zasiadał w Radzie Nadzorczej Telewizja Republika S.A., a w 2016 roku stał się jednym z gospodarzy publicystyczno-satyrycznego programu W tyle wizji, który opuścił po krytyce nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt.

15 listopada 2020 roku ogłosił zakończenie współpracy z Telewizją Polską, wskazując na jednostronność emitowanego programu.

Internet

Na portalu interia.pl codziennie publikował felietony do czerwca 2019 roku, kiedy to decyzją redakcji został usunięty z powodu kontrowersyjnego komentarza dotyczącego Zofii Noceti-Klepackiej, medalistki olimpijskiej, co wywołało falę krytyki wobec jego słów.

Od listopada 2020 roku prowadzi własny kanał na YouTube, gdzie analizuje wydarzenia polityczne, a od 2022 roku współtworzy z Pawłem Lisickim program Do Rzeczy Polska. W lipcu 2024 roku rozpoczął współpracę z Wiktorem Świetlikiem, prowadząc publicystyczny program Risercz na kanale Super Expressu.

Klub Ronina

W 2007 roku razem z Józefem Orłem zainicjował dyskusyjny klub polityczny, znany jako Klub Ronina, który stał się miejscem wielu debat na temat sytuacji politycznej w Polsce.

Działalność polityczna

W latach osiemdziesiątych był aktywnym działaczem w podziemnej organizacji wydawniczej „Stop”, prowadząc kolportaż książek na Wydziale Polonistyki. Następnie, w latach 1993–1994, pełnił rolę rzecznika prasowego Unii Polityki Realnej.

Rafał Ziemkiewicz zyskał doświadczenie w polityce jako stypendysta National Foundation, pracując w amerykańskiej Partii Republikańskiej w Seattle. W 2005 roku został członkiem honorowym stowarzyszenia KoLiber. W 2013 roku dołączył do zespołu doradców Ruchu Narodowego.

Na początku 2016 roku, w Sejmie, ogłosił powstanie stowarzyszenia Endecja, obejmując funkcję przewodniczącego Rady Patronackiej tej organizacji.

Działalność satyryczna

Ziemkiewicz współpracował z Kabaretem Pod Egidą, z którym występował głównie w Ośrodku Kultury Ochoty w Warszawie. Początki jego kariery komediowej związane są z programem „Dobrze nam tak”, do którego namówił go Jan Pietrzak.

W 2008 roku oceniając amatorów na Szansie na sukces, zasiadał w jury obok Jana Pietrzaka i Ewy Dałkowskiej, co pokazuje jego wszechstronność w dziedzinie kultury i satyry.

Poglądy i reakcje. Oskarżenia o antysemityzm

Rafał Ziemkiewicz określa się jako „nowoczesny endek”, będąc jednocześnie publicystą skupionym na konserwatywno-liberalnych kwestiach. Choć wykazuje niechęć do różnych środowisk, takich jak Radio Maryja, i dystansuje się od deklaracji poparcia dla konkretnych partii politycznych, jest powszechnie postrzegany jako przedstawiciel prawicy. Jego podejście do gospodarki opiera się na przekonaniu, że wolny rynek powinien mieć prymat, jednocześnie domagając się powrotu do dawnych tradycji oraz wycofania się od współczesnych przemian kulturowych. Ziemkiewicz wyraża swoje sceptyczne zdanie na temat pełnej legalizacji marihuany, chociaż opowiada się za jej depenalizacją, co oznacza zniesienie wszelkich kar prawnych za jej używanie. Dodatkowo opowiada się za przywróceniem kary śmierci w Polsce.

W swoich poglądach krytykuje dziedzictwo dziewiętnastowiecznych powstań narodowych oraz rządy sanacji w okresie II Rzeczypospolitej, przyznając im główną odpowiedzialność za porażkę wrześniową. Ziemkiewicz, podobnie jak Piotr Zychowicz, uważa, że Polska przed wybuchem II wojny światowej powinna była zawiązać taktyczny sojusz z III Rzeszą przeciwko Związkowi Radzieckiemu. Krytycy jego poglądów zarzucają mu zaniechanie problemu współodpowiedzialności Narodowej Demokracji za atmosferę panującą w Polsce w przededniu wojny, a także wskazują na jego „pseudointelektualny fechtunek” w argumentacji. Ponadto, „risercz ziemkiewiczowski” stał się terminem odnoszącym się do jego często nieprzemyślanych tez historycznych.

Poprzez swoje pisma Ziemkiewicz wyraża krytykę wobec dziedzictwa III Rzeczypospolitej, którą uważa za kontynuację okresu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, podkreślając przy tym dominację nieformalnych powiązań z dawnymi służbami komunistycznymi. Maciej Parowski umieszcza jego twórczość w kręgu literatury spiskowej, natomiast Hanna Gosk zwraca uwagę, że powtarza on tezy i schematy, które pojawiają się w jego publicystyce, kreując obraz świata, który ma skłonić czytelników do działania. Ziemkiewicz jest znany z dosadnych komentarzy na temat współczesnej rzeczywistości polskiej. Doskonale znana jest jego wypowiedź na Twitterze: „Kto nigdy nie wykorzystał nietrzeźwej niech rzuci pierwszy kamień… Ale jak zakonnik to kara konieczna”. Słowa te pojawiły się w kontekście oskarżeń dominikanina o zgwałcenie kobiety.

Portal Pudelek.pl oskarżył Ziemkiewicza o przyznanie się do gwałtu, co skutkowało procesem sądowym o zniesławienie, zakończonym przeprosinami ze strony serwisu. W styczniu 2018 roku Ziemkiewicz komentował sytuację polsko-izraelską po nowelizacji ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, pisząc: „Przez wiele lat przekonywałem rodaków, że powinniśmy Izrael wspierać (…) Dziś przez paru głupich względnie chciwych parchów czuję się z tym jak palant”. Wspólnie z Marcinem Wolskim, w programie satyrycznym „W tyle wizji” Ziemkiewicz skomentował kwestie nazewnictwa „polskich obozów koncentracyjnych”, stwierdzając, że „to nie były niemieckie ani polskie, tylko żydowskie obozy”, co zostało odczytane jako przypisanie odpowiedzialności za Holokaust Żydom.

W następstwie tych wypowiedzi brytyjscy parlamentarzyści i aktywiści wezwali do zakazu wjazdu dla Ziemkiewicza do Wielkiej Brytanii, co skłoniło go do odwołania planowanej wizyty w Bristolu, Cambridge i Londynie. Rafał Pankowski, współzałożyciel Stowarzyszenia „Nigdy Więcej”, w artykule opublikowanym w „Israel Journal of Foreign Affairs” w 2018 roku wskazał na te wypowiedzi jako na przykład rosnącego w Polsce antysemityzmu. Po pojawieniu się obraźliwych komentarzy Ziemkiewicza w programie, Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar złożył skargę do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, podkreślając, że jego werdykt mógł być postrzegany jako dyskredytacja działań na rzecz walki z rasizmem i antysemityzmem w Polsce.

W 2020 roku Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita złożyło do prokuratury zawiadomienie dotyczące książki Ziemkiewicza „Cham niezbuntowany”, która rzekomo nawoływała do nienawiści na tle narodowościowym. Władze stowarzyszenia zwróciły się także do sprzedawców i dystrybutorów książki, by wycofali ją z rynku. Stowarzyszenie twierdziło, że w dziele Ziemkiewicza znaleźć można antysemickie poglądy, które mają na celu wywołanie nienawiści wobec Żydów oraz wątpliwości co do historycznych faktów związanych z Holokaustem. Fragment dotyczący „myślenia o micie Holokaustu” spotkał się z krytyką i miał odstraszać od przyjęcia rzetelnych faktów historycznych.

Współpracujące z platformą Allegro Stowarzyszenie „Nigdy Więcej” zaapelowało o usunięcie aukcji z książką, co skutkowało wstrzymaniem jej sprzedaży przez Allegro. Po nieco dłuższym czasie dystrybucja została jednak wznowiona, a Ziemkiewicz zapowiedział pozew przeciwko tym działaniom, twierdząc, że jego publikacja nie jest ani antysemicka, ani faszystowska. Rzecznik Praw Obywatelskich rozpoczął postępowanie, aby ustalić, czy jego twórczość należy traktować jako znieważającą grupy ludności ze względu na przynależność narodową i etniczną.

Wielu krytyków zauważa, że język Ziemkiewicza może być postrzegany jako wysoce kontrowersyjny, a czasami jako „mowa nienawiści”, która w dużym stopniu niweczy jego wiarygodność. 2 lipca 2020 roku Adam Bodnar ponownie zwrócił się do KRRiT w związku z wypowiedziami Ziemkiewicza, które w jego opinii były antysemickie. W programie Ziemkiewicz oskarżył Żydów o odpowiedzialność za Holokaust i uderzył w postacie prominentnych historyków, w tym Jana Grabowskiego oraz Jana Tomasza Grossa. Publikacja Bodnara podkreślała, że wyrazy Ziemkiewicza rewidują zrozumienie Holokaustu.

18 sierpnia 2020 roku amerykańska organizacja Global Project Against Hate and Extremism (GPAHE) w swoim raporcie skatalogowała Ziemkiewicza jako „negacjonistę Holokaustu” oraz „homofoba”, przytaczając 20 przykładów jego publicznych komentarzy, które klasyfikowano jako mowę nienawiści. Wezwano także platformy takie jak Twitter oraz YouTube do zaostrzenia polityki dotyczącej zwalczania nienawiści. 2 października 2021 roku Ziemkiewicz został aresztowany po przylocie do Wielkiej Brytanii z powodu swoich kontrowersyjnych poglądów, które uznano za niezgodne z wartościami tego kraju.

Wyroki sądowe

W 2019 roku, podczas emisji programu „W tyle wizji”, Rafał Ziemkiewicz, w towarzystwie Magdaleny Ogórek, dopuścił się zniesławienia Elżbiety Podleśnej. W wyniku tego incydentu, został on prawomocnie skazany w maju 2023 na karę grzywny.

W grudniu tego samego roku, Prezydent Andrzej Duda ułaskawił Rafała Ziemkiewicza, co polegało na zatarciu skazania oraz darowaniu orzeczonej kary. Jednakże nie był to koniec problemów prawnych Ziemkiewicza.

9 listopada 2023 roku, Sąd Okręgowy w Warszawie wydał wyrok, w którym prawomocnie skazał go za zniesławienie dziennikarza „Gazety Wyborczej”, Bartosza Wielińskiego, na karę 4 miesięcy prac społecznych.

Na tym jednak nie kończą się problemy z wymiarem sprawiedliwości dla Rafała Ziemkiewicza. W maju 2024 roku sąd orzekł o jego skazaniu na karę ograniczenia wolności, która również wynikała z wulgarnego języka używanego w kierunku działacza LGBT, Barta Staszewskiego. Ziemkiewicz został zobowiązany do odbycia czteromiesięcznego okresu prac społecznych.

Życie prywatne

Rafał Ziemkiewicz w swoim życiu prywatnym przeszedł przez kilka ważnych momentów. Jego pierwszy związek małżeński miał miejsce podczas studiów. Po 14 latach wspólnego życia, para postanowiła się rozwieść.

Po tym etapie swojego życia, ponownie znalazł miłość i ożenił się z Aleksandrą Ciejek. Z tego związku ma dwie córki, które noszą imiona Zofia i Maria.

Warto również dodać, że jest młodszym bratem Pawła Ziemkiewicza, co może przykuwać uwagę w kontekście ich rodziny.

Publikacje

Rafał Ziemkiewicz, znany polski pisarz i publicysta, ma na swoim koncie szereg znaczących dzieł. W jego twórczości, którą można sklasyfikować w różnorodne kategorie, zauważyć można bogaty zbiór opowiadań, powieści oraz prace publicystyczne.

Zbiory opowiadań

• Władca szczurów (Alfa 1987, opowiadania: Cortex cerebri, Pilot, Prezydent, Łąka, Władca szczurów, Głosy z oddali, Labirynt, Hellas – III, Notatnik I – VI),
• Skarby stolinów (KAW 1990, wznowienie – Ancher 1993, opowiadanie – Hrebor Cudak, mikropowieść – Skarby stolinów, Uwagi tłumacza),
• Zero złudzeń (Białowieża 1991, opowiadania: Hellas – III, Ciśnienie, Historia, Człowiek w pociągu, Zero złudzeń, Strach, Mięso kobiet, Jawnogrzesznica, Szosa na Zaleszczyki, Notatnik VII – XIII),
• Czerwone dywany, odmierzony krok (Nowa 1996, opowiadania: Źródło bez wody, Pięknie jest w dolinie, Czerwone dywany, odmierzony krok, Śpiąca królewna),
• Śpiąca królewna (RTW 2001, książka na kasetach audio),
• Cała kupa wielkich braci (Fabryka Słów 2002, opowiadania: Żywa gotówka, Cała kupa wielkich braci, Pobożne życzenie, Żadnych marzeń, Ostatnie słowo, Jawnogrzesznica, Godzina przed świtem, Koszt uzyskania),
• Coś mocniejszego (Fabryka Słów 2006, opowiadania: Żywa gotówka, Akwizytor, Cała kupa wielkich braci, Pobożne życzenie, Żadnych marzeń, Coś mocniejszego, Ostatnie słowo, Eliksir szczęścia, Człowiek w pociągu, Jawnogrzesznica, Czerwone dywany, odmierzony krok, Pięknie jest w dolinie, Niezły, Pokój naszych czasów, Godzina przed świtem, Tańczący mnich, Bejbiś™, Dobra wróżka, W południe, Szybki montaż),
• Władca Szczurów (Fabryka Słów 2012, opowiadania: Pilot, Jedenaście piszczałek [Notatnik II], Prezydent, Sobowtór [Notatnik III], Łąka, Głosy z oddali, IQ [Notatnik VI], Władca Szczurów, Hellas III, Misja specjalna [Notatnik VII], Ciśnienie, Historia, Patronka [Notatnik IX], Człowiek w pociągu, Wąwóz Roncesvalles [Notatnik X], Zero złudzeń, Strach, Szosa na Zaleszczyki, Legenda o Królu Arturze [Notatnik XIII], Źródło bez wody, Posłowie).

Powieści

• Wybrańcy bogów (Przedświt 1991, wznowienie – Supernowa 2000),
• Pieprzony los Kataryniarza (Supernowa 1995),
• Walc stulecia (Supernowa 1998),
• Ciało obce (Świat Książki 2005),
• Ognie na skałach (Fabryka Słów 2005),
• Żywina (Świat Książki 2008),
• Zgred (Zysk i S-ka 2011).

Publicystyka

• Zero zdziwień (Nepo 1995, felietony polityczne),
• Viagra mać (Fabryka Słów 2002, felietony polityczne),
• Frajerzy (Fabryka Słów 2003, felietony o fantastyce i polityczne),
• Polactwo (Fabryka Słów 2004, książka publicystyczna. Reedycja rok 2007 z dodatkowymi poprawkami uwzględniającymi zmiany, jakie zaszły w Polsce),
• Michnikowszczyzna. Zapis choroby (Red Horse 2006, książka publicystyczna) ISBN 83-60504-16-4,
• Czas wrzeszczących staruszków (Fabryka Słów 2008, książka publicystyczna),
• W skrócie (Fabryka Słów 2009),
• W sieci (Grasshopper 2009, wybór felietonów ze stron interia.pl, salon24.pl, niezalezna.pl i rp.pl),
• Wkurzam Salon (Wydawnictwo „Czerwone i Czarne” 2011, biograficzny wywiad rzeka z Rafałem A. Ziemkiewiczem – realizacja Rafał Geremek),
• Myśli nowoczesnego endeka (Fabryka Słów 2012),
• Uwarzałem że (Fabryka Słów 2013),
• Jakie piękne samobójstwo (Fabryka Słów 2014, książka publicystyczno-historyczna),
• Życie seksualne lemingów (Fabryka Słów 2015, zbiór felietonów),
• Pycha i Upadek (Fabryka Słów 2015),
• Złowrogi cień Marszałka (Fabryka Słów 2017),
• Sanacja czy Demokracja (teksty z tygodnika „Do Rzeczy” z lat 2015–2017, Orle Pióro 2017),
• A więc wojna! (Fabryka Słów 2018),
• Cham niezbuntowany (Fabryka Słów 2020),
• Strollowana rewolucja (Fabryka Słów 2021),
• Wielka Polska (Fabryka Słów 2022).

Odznaczenia i nagrody

Rafał Ziemkiewicz, wybitny twórca w dziedzinie literatury i kultury, został uhonorowany licznymi nagrodami oraz odznaczeniami w trakcie swojej kariery. Poniżej przedstawiamy szczegółowy zbiór jego osiągnięć:

• Śląkfa jako Twórca Roku w latach 1990 oraz 1998,
• Nagroda im. Janusza A. Zajdla uzyskana w latach 1995, 1996 oraz 1998,
• Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” przyznany w 2007 roku,
• Nagroda Kisiela zdobyta w 2001 roku,
• nagroda artRonina, która została mu wręczona na Interdyscyplinarnym Festiwalu Sztuk Miasto Gwiazd w Żyrardowie w 2016 roku, za niezależność.

---

Oceń: Rafał Ziemkiewicz

---