Paweł Piasecki (duchowny)

---

Życiorys

Paweł Piasecki był synem Sebastiana oraz Katarzyny z Gromadzkich. W 1596 roku, w zimowym półroczu, zapisał się na Akademię Krakowską. Dwa lata później, w 1598 roku, wyjechał do Rzymu, co było jego pierwszym wyjazdem do tego miasta, a w 1605 roku podjął studia na akademii jezuickiej w Ołomuńcu. Po Ołomuńcu kontynuował edukację w Pradze, aby następnie, po powrocie do Polski, przyjąć święcenia kapłańskie. Jego kariera szybko postępowała; po święceniach był na dworze biskupa poznańskiego Wawrzyńca Goślickiego i wkrótce objął kanonikat poznański.

W 1608 roku ponownie udał się do Rzymu, gdzie 19 lipca 1610 roku uzyskał doktorat obojga praw. W swoim dorobku miał także tytuł protonotariusza apostolskiego. Po przyjeździe do kraju, około 1613 roku, przez prawie 15 lat pełnił obowiązki sekretarza króla Zygmunta III Wazy. W 1616 roku został kanonikiem, a następnie archidiakonem najpierw warszawskim, potem lubelskim. W 1620 roku był deputatem kapituły katedralnej poznańskiej na Trybunał Główny Koronny, a trzy lata później delegatem kapituły na sejm walny.

W 1624 roku Piasecki został mianowany opatem w Mogile, a w 1627 zyskał tytuł biskupa kamienieckiego. Jego kariera biskupa rozwijała się, gdy w 1640 roku uzyskał godność biskupa chełmskiego, a w 1644 – przemyskiego. W 1634 roku był właścicielem wsi Biskupice oraz Struża, znajdującej się w województwie lubelskim. Został także członkiem konfederacji generalnej, która została zawiązana 16 lipca 1632 roku, oraz elektorem Władysława IV Wazy z województwa podolskiego w tym samym roku.

Co więcej, podpisał pacta conventa Jana II Kazimierza Wazy w 1648 roku. Paweł Piasecki zmarł 1 sierpnia 1649 roku w Mogile.

Twórczość

Paweł Piasecki jest znany jako autor „Kroniki Polskiej”, której całość nosi tytuł „Kronika Pawła Piaseckiego”, wydanej w Krakowie w 1870 roku.

Ważniejsze utwory

Wśród jego najważniejszych dzieł znajduje się publikacja zatytułowana „Praxis episcopalis”, wydana w Wenecji w 1611 roku przez drukarnię Societatis Minimae. Dzieło to doczekało się wielu kolejnych edycji, w tym:

• Wenecja 1613,
• Kolonia 1615,
• Wenecja 1620 (edycja wątpliwa),
• Kolonia 1620,
• Kraków 1627,
• Kraków 1643,
• Wenecja 1647,
• Kolonia 1665,
• pt. „Nucleus juris episcopalis” z 1681 (edycja wątpliwa),
• Kolonia 1687,
• Lwów 1758.

Innym znaczącym dziełem Piaseckiego jest „Chronica gestorum in Europa singularium”, wydana w Krakowie w 1645 roku przez F. Cezarego, również z wieloma późniejszymi edycjami, do których należą:

• Kraków 1645 (w rzeczywistości 1646),
• Kraków 1648,
• Amsterdam 1649,
• Polski przekład Chrząszczewskiego z końca XVIII wieku, opublikowany przez K. W. Wójcickiego w części pt. „Pamiętniki do panowania Zygmunta III”, t. 1-2, Warszawa 1846,
• całość pod tytułem „Kronika Pawła Pasieckiego”, Kraków 1870,
• fragmenty (prawdopodobnie w przekładzie rosyjskim) wydane przez Leonida archimandrytę pt. „Smutnoje wriemia i moskowsko-polskaja wojna”, Petersburg 1887.

Listy

W obszarze epistolarnym zachowały się istotne korespondencje Piaseckiego, w tym:

• List do kardynała Kosmy de Torres, datowany w Mogile 12 sierpnia 1634, w języku włoskim, opublikowany przez T. Wierzbowskiego w „Materiałach do dziejów piśmiennictwa polskiego”, t. 2, Warszawa 1904, s. 65,
• List do kardynałów, datowany w Krasnymstawie 25 stycznia 1644, również zamieszczony przez T. Wierzbowskiego w „Materiałach do dziejów piśmiennictwa polskiego”, t. 2, Warszawa 1904, s. 69-71,
• Fragment listu do kardynała Kosmy de Torres, wydany przez E. Rykaczewskiego w „Relacjach nuncjuszów apostolskich i innych osób o Polsce od roku 1584 do 1690”, t. 2, Berlin 1864, s. 187.

Wszystkie dzieła można znaleźć w źródłach internetowych takich jak archive, Federacja Bibliotek Cyfrowych oraz Google.

---

Oceń: Paweł Piasecki (duchowny)

---