Mariusz Koras

---

Matematyk

Osobą o wielkich osiągnięciach w dziedzinie matematyki jest Mariusz Koras. Stopień doktora uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim w 1981 roku, w wyniku pracy zatytułowanej Meromorficzne działania grup reduktywnych, która była realizowana pod okiem profesora Andrzeja Białynickiego-Biruli.

W roku 2000 Habilitował się na tym samym uniwersytecie, opierając swoje osiągnięcia na dorobku naukowym oraz rozprawie pt. Linearyzacja działań algebraicznych grupy C*. Ta praca bazowała na badaniach z końca lat 90. dotyczących hipotezy związanej z linearyzacją działań grupy C* w przestrzeni afinicznej. Hipoteza ta stwierdza, że każde działanie algebraiczne C* na przestrzeni afinicznej Cn ma formę liniową w pewnych algebraicznych współrzędnych.

Moment ten był przełomowy, gdyż w ramach hipotezy oznaczanej symbolicznie, każde działanie przybiera postać:

t*(x1,…,xn)=(ta1x1,ta2x2,…,tanxn).

Tutaj a1,…,an należą do zbioru liczb całkowitych Z, a t jest elementem C*. Kluczowy krok w kierunku rozwiązania tej hipotezy w wymiarze trzecim został podjęty przez autorów, którzy stworzyli listę specjalnych trójwymiarowych rozmaitości zespolonych dyfeomorficznych z C3, co z czasem zostało nazwane rozmaitościami Korasa-Russella. Okazało się, że hipoteza ta jest prawdziwa w wymiarze 3, jeżeli każda z wymienionych rozmaitości jest egzotyczną przestrzenią afiniczną.

Istotne badania w tym zakresie przeprowadzili Shulim Kaliman oraz Leonid Makar-Limanov, wykorzystując nowo wprowadzone niezmienniki (ML-invariant) rozmaitości afinicznej, powstałe specjalnie na potrzeby tego zagadnienia. Nadal jednak nie wiadomo, czy którakolwiek z rozmaitości z tej listy stanowi kontrprzykład dla hipotezy Oscara Zariskiego dotyczącej redukcji.

Przykładem mogą być rozważane relacje między R×C1 a C4, gdzie R to kubika Russella, zdefiniowana równaniem:

{x+x2y+z2+t3=0}.

Wiosną 2014 roku zdobył tytuł profesora nauk matematycznych. Przez długi czas pełnił funkcję profesora nadzwyczajnego w Instytucie Matematyki, na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. Jako członek Polskiego Towarzystwa Matematycznego, miał znaczący wpływ na rozwój tej dziedziny.

W swoim dorobku naukowym był współautorem wielu prac mających na celu opis zanurzeń C* w płaszczyznę zespoloną C2, z uwzględnieniem wyboru odpowiednich współrzędnych. Ostatnio współtworzył dowód hipotezy Coolidge’a-Nagaty, która była znana od lat 60., dotyczącej prostowalności krzywych zespolonych.

Biorąc pod uwagę jego wpływ na matematykę, warto również wspomnieć, że był współredaktorem, obok Daniela Daigle i Richarda Ganonga, książki Affine Algebraic Geometry. The Russell Festschrift, wydanej przez American Mathematical Society w 2011 roku. Jego prace ukazywały się w renomowanych czasopismach, takich jak „Duke Mathematical Journal”, „Journal of Algebraic Geometry”, „Journal of Algebra”, „Transformation Groups” oraz „Mathematische Annalen”. Wykaz jego istotnych publikacji po roku 2004 dostępny jest w bibliografiach polskich oraz na platformach takich jak ResearchGate, a także Scholar Google.

Alpinista

Mariusz Koras był bez wątpienia jednym z najbardziej znaczących przedstawicieli warszawskiego środowiska wspinaczkowego w latach 1972-1982, aktywnie uczestnicząc w wielu ambitnych przedsięwzięciach wspinaczkowych.

Jego najbardziej znane osiągnięcie to droga Koras-Wolf, znana również jako „Polak w Kosmosie”, która została wytyczona na Kotle Kazalnicy Mięguszowieckiej w dniach 28–29 lipca 1978 roku, we współpracy z Janem Wolfem. Droga ta zyskała renomę jako niezmiernie wymagająca i „wizjonerska”, a z czasem stała się klasycznym zimowym szlakiem wspinaczkowym. W komentarzu w przewodniku Jana Żurawskiego po Kazalnicy, opublikowanym w 2012 roku, podkreślono, że jest to „niewątpliwie najpiękniejsza droga w tym rejonie Kotła, niezwykle śmiała i wizjonerska, prawdziwe opus magnum warszawskiego zespołu. Poprowadzona głównie w skale, stromym i przewieszonym terenem. (…) Należy do najczęściej powtarzanych dróg wiodących środkiem ściany.”

Warto również zauważyć, że Mariusz Koras ma na swoim koncie szereg innych znaczących przejść. M.in. dokonał pierwszego jednodniowego przejścia drogi Heinricha-Chrobaka na Kazalnicy latem 1973 roku, jak również pierwszych zimowych i polskich przejść na północnej ścianie Małego Kieżmarskiego Szczytu, prowadząc drogi Chrudimskiej latem 1973 oraz kantu Weberovki w lutym 1974. Co więcej, w Alpach zdobył pierwsze polskie wejścia drogą Cretiera na południowo-wschodniej ścianie Mont Maudit w 1973 roku oraz na południowej ścianie Aiguille du Pouce w 1981. Jego osiągnięcia obejmują także powtórzenia drog Philippa i Flamma na Civetcie w Dolomitach w 1976 roku.

W 1979 roku, Koras miał przyjemność kierować 13-osobową ekspedycją, która udała się w Himalaje Kishtwar w Indiach. W trakcie tej wyprawy, w 6-osobowym zespole, zdobył dziewiczy szczyt Tarparun (6013 m) w dolinie Nanth Nullah, pokonując drogę o trudnościach III-IV i przewyższeniu około 2300 metrów.

Trzy lata później, w 1982 roku, Mariusz Koras brał udział w pierwszym polskim wejściu na granitowe iglice Bugaboo Spire (3185 m), Snowpatch Spire (3064 m) oraz Pigeon Spire (3125 m) w grupie Bugaboos, znajdującej się w pasmie Purcell Mountains w Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie. Szczegółowy wykaz około 30 jego ważniejszych przejść można znaleźć na stronie wspinanie.pl.

Linki zewnętrzne i inne źródła

W zbiorze materiałów odnajdujemy interesujące wspomnienia o Mariuszu Korasie, które zostały zebrane przez różnych autorów. Poniżej przedstawiamy kilka istotnych linków i źródeł, które mogą poszerzyć wiedzę na temat jego życia i działalności.

• Paweł Strzelecki: Mariusz Koras (1951-2017). Wspomnienie Pawła Strzeleckiego. MIM UW, dostępne na mimuw.edu.pl (pdf) z datą dostępu 20 października 2017.
• Karol Palka: Mariusz Koras (1951-2017). Opisany przez Karola Palkę. MIM UW, wspomnienia także dostępne na mimuw.edu.pl (pdf, strona 2), z datą dostępu 20 października 2017.
• Grzegorz Głazek: Mariusz Koras (1951-2017). Od „Polaka w Kosmosie” do trudnych przestrzeni, artykuł dostępny na wspinanie.pl. Z datą dostępu 18 października 2017.
• Jan Kiełkowski: [hasło] Mariusz Koras [W:] Małgorzata i Jan Kiełkowscy (red.): Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu, tom VI, Ludzie Gór, str. 416. Stapis, Katowice 2013, ISBN 978-83-61050-89-6.

---

Oceń: Mariusz Koras

---